Post dr Ewy Dąbrowskiej jest kuracją o ściśle określonych zasadach. Istotą postu jest spożywanie tylko dozwolonych warzyw i owoców oraz utrzymanie dziennego deficytu kalorycznego do maksymalnie 800 kcal. W trakcie postu warzywa i owoce można jeść na surowo (jako sałatki czy słupki), w postaci soków warzywno-owocowych (tylko z dozwolonych warzyw i owoców), gotowane (w postaci zup) lub pieczone. Do picia polecane są woda, herbaty ziołowe, napary czy buliony warzywne. Dzięki trzymaniu się powyższych zasad, organizm wprowadzany jest w mechanizmy głodówkowe, które mają pozytywny wpływ na działanie naszego organizmu czyli ketozę i autofagię. Szerzej na ten temat w dalszej części tekstu.
Warto pamiętać, że post można przeprowadzać tylko zgodnie z ustalonymi przez dr Dąbrowską wytycznymi, gdyż ich naruszenie powoduje przerwanie postu i w konsekwencji zakończenie kuracji. Kontynuowanie postu nawet z drobnymi odstępstwami może być także bardzo szkodliwe, ponieważ wówczas wchodzimy na dietę niedoborową, a efekt zdrowotny takiego postępowania może być odwrotny od zamierzonego. Dlatego zanim podejmiesz decyzję o wejściu na post upewnij się, że rozumiesz wszystkie zasady lub jeżeli masz jakieś wątpliwości najlepiej skontaktuj się ze specjalistą.
14-dniowy post uznaje się jako profilaktyczny, dłuższy jest postem leczniczym, szczególnie w przypadku zdrowotnych problemów o podłożu cywilizacyjnym. Post może trwać maksymalnie 42 dni i nie można go przedłużać.
Podstawowe mechanizmy postu:
Podstawowymi mechanizmami odpowiedzialnymi za zdrowotne i detoksykacyjne efekty dobrze przeprowadzonego postu dr Dąbrowskiej są autofagia i ketoza. Autofagia jest procesem komórkowym, który został bardzo dokładnie zbadany i opisany przez japońskiego naukowca Yoshinori Ohsumi, który w 2016 roku otrzymał za to nagrodę Nobla. Dzięki niemu możemy lepiej zrozumieć, jaki wpływ na nasze komórki mają okresowe posty. Podczas autofagii zachodzi rodzaj recyklingu, w którym komórki trawią swoje własne uszkodzone lub zbędne składniki. Jest to kluczowe dla utrzymania homeostazy w komórkach poprzez usuwanie zanieczyszczeń i dostarczanie nowych zasobów do regeneracji. Podczas postu uruchamiamy ten proces dzięki spadkowi poziomu glukozy i insuliny, czasowemu ograniczeniu spożycia kalorii, tłuszczów, białek i węglowodanów.
Standardowo organizm wykorzystuje glukozę jako główne źródło energii, ale podczas postu dostarczamy mu tak mało węglowodanów, że jest zmuszony do znalezienia innego paliwa energetycznego. Zaczynamy wtedy mówić o ketozie. Jest to stan metaboliczny, w którym organizm produkuje i wykorzystuje ketony z tłuszczów, w przypadku postu z tłuszczu znajdującego się w naszym organizmie co prowadzi do utraty wagi oraz innych korzyści zdrowotnych.
Co można jeść na poście dr Dąbrowskiej?
Post dr Dąbrowskiej zwany czasem dietą warzywno-owocową, ogranicza spożycie tylko do tych dwóch grup pokarmowych. Trzeba jednak pamiętać ponieważ nie wszystkie warzywa i owoce – ze względu na ich dużą zawartość, skrobi cukrów czy tłuszczów do dozwolone. Spożycie jakiegokolwiek pokarmu spoza poniższej listy będzie skutkowało przerwaniem postu oraz toczących się w organizmie procesów.
Warzywa (powinny stanowić ¾ spożywanych posiłków):
- kapustne: jarmuż, kapusta biała i czerwona (surowa i kiszona), włoska, pekińska, kalafior, brokuł, kalarepa, brukselka, rzodkiewka, biała rzodkiew
- korzeniowe: marchew, burak, rzepa, brukiew, seler, pietruszka, chrzan
- cebulowe: cebula, por, czosnek
- psiankowate: pomidor, papryka, bakłażan
- dyniowate: cukinia, kabaczek, dynia, ogórek (surowy i kiszony)
- zielonolistne: sałata, roszponka, rukola, cykoria, szpinak, szczaw, seler naciowy, natka pietruszki, szczypior, botwinka, pokrzywa, koper, bazylia oraz inne zioła przyprawowe
- kiełki z drobnych nasion: lucerny, brokuła, rzodkiewki, rzeżuchy, buraka, jarmużu.
- pędy: szparagi
Owoce (w maksymalnej ilości ¼ spożywanych posiłków, większa ilość przerywa procesy postne):
- jabłka
- cytrusy: cytryny, grejpfruty, mandarynki, pomarańcze, granat
- owoce sezonowe: truskawki, czarne jagody, czarna i czerwona porzeczka
- agrest, jeżyny, czereśnie, śliwki, maliny, wiśnie, morele, kiwi, arbuz
- rabarbar
Czego nie można jeść – pokarmy wykluczone z diety (Uwaga!: nawet jednorazowe ich spożycie przerywa post):
- rośliny strączkowe: fasola, fasolka szparagowa, groch, bób, ciecierzyca
- zboża: kasze, ryż, pieczywo, makaron
- ziemniaki, bataty
- orzechy: np. włoskie, laskowe, arachidowe, nerkowce, migdały
- pestki: np. dyni, słonecznika, sezamu, lnu, czarnuszki
- grzyby
- oleje i inne tłuszcze
- oliwki, awokado
- owoce słodkie: np. daktyle, owoce suszone, rodzynki, figi, banany, papaja, winogrona, ananas
- produkty pochodzenia zwierzęcego: mięso, ryby, owoce morza, nabiał, jajka itp.
Napoje – co można pić w trakcie postu?
Podczas postu zaleca się picie wody w ilości około 30 ml/kg masy ciała. Jeżeli odczuwasz zimno dobrze jest pić gorącą wodę. Do wody można dodać niewielka ilość niefiltrowanego octu jabłkowego jak również nierafinowanej soli, imbir, cynamon, goździki. Dozwolone jest również spożywanie herbat owocowych i ziołowych, herbaty zielonej oraz kawy z cykorii. Nie powinno się pić czarnej kawy oraz mocnych herbat.
Picie gorących naparów oprócz nawodnienia ma także inną zaletę – łagodzi uczucie głodu, które może wystąpić w pierwszych 3 dniach.
Od czego zacząć? Przygotowanie do postu.
Na parę dni przed postem dobrze jest odstawić kawę, produkty słodzone, smażone w głębokim tłuszczu, wszelkiego typu przekąski (Nawet te zdrowe! Warto jest w tym czasie wrócić do przerw między posiłkami i ograniczyć podjadanie), produkty typu Fast-Food oraz wszelką wysokoprzetworzoną żywność. Zdecydowanie ułatwi to wejście na procesy postne.
Porady i uwagi dla początkujących.
- Najtrudniejsze są pierwsze 3 dni postu, w czasie których organizm dopiero wchodzi w mechanizmy postne. Możesz czuć ból głowy, głód czy rozdrażnienie. Dobrze więc zaplanować rozpoczęcie postu na spokojniejsze dni.
- Ćwiczenia fizyczne są wskazane, należy zawsze dostosować ich intensywność do aktualnych możliwości fizycznych.
- Spróbuj tak zaplanować czas postu, aby mieć czas na aktywność, którą lubisz np. masaż, przejażdżkę na rowerze, basen, delikatne ćwiczenia (typu joga, pilates), spacer, książkę, kino itp. W ten sposób odciągniesz uwagę od samego postu, a poprzez ruch ułatwisz przepływ limfy i usuwanie toksyn z organizmu.
- Po 3 dniach ośrodek głodu wyłącza się, stabilizuje się również poziom glukozy, nie boli głowa, poziom energii wzrasta, czujemy się coraz lepiej.
- Jeżeli po 3 dniach jesteś nadal bardzo głodny i nie czujesz się najlepiej, twoja energia spada, sprawdź czy na pewno przestrzegasz wszystkich zasad postu.
- Gorący napój niweluje głód lub zachciankę aby coś zjeść. Pamiętaj, że głód ma naturę falową, nie trwa cały czas, po jakimś czasie mija.
- Gdy dzięki ketozie organizm przestawi się ze spalania glukozy na spalanie tłuszczu, to moment gdzie osoby poszczące czują wyjątkowy przypływ energii, koncentrację, dużą wydolność organizmu, bardziej regenerujący sen.
- Post bywa również wyzwaniem społecznym, nie planuj postu jeżeli masz w tym czasie urodziny czy inne ważne dla Ciebie uroczystości czy święta, w trakcie których jedzenie jest ważnym elementem.
Post i co dalej? Jak go zakończyć w prawidłowy sposób?
Wyjście z postu jest bardzo ważnym etapem całej kuracji i nie należy go pomijać ani lekceważyć. Pomaga przyzwyczaić organizm do ponownego trawienia wszystkich grup pokarmowych (głównie białek i tłuszczów), wzmacnia efekty zdrowotne postu i zapobiega powstawaniu efektu jojo. Długość wyjścia z postu jest kwestią indywidualną, zależną m.in. od długości trwania samego postu, jego przebiegu oraz celu kuracji. Najlepiej skonsultuj go ze specjalistą.
Wyjście można podzielić na 3 fazy:
Faza 1 – rozszerza spożywane pokarmy o te, które dostarczają tłuszcz (oliwa, oleje roślinne tłoczone na zimno, orzechy, pestki, oliwki, awokado). Na tym etapie dieta nadal opiera się na produktach roślinnych
Faza 2 – rozszerza dietę o produkty zawierające białko. Zachęcamy aby wyjście w fazie 2 było nadal oparte o produkty roślinne (tofu ekologiczne, jogurty roślinne, rośliny strączkowe). Jeżeli nie ma takiej możliwości to może być to również białko zwierzęce, takie jak chude mięso, ryby, jajka czy nabiał. Produkty powinny być jak najmniej przetworzone, nie powinniśmy potraw smażyć, obróbka termiczna powinna być delikatna.
Faza 3 – dodajemy produkty węglowodanowe z niskim IG, takie jak komosa ryżowa, kasza gryczana, jaglana, ryż dziki lub brązowy, płatki owsiane. Możemy też w niewielkiej ilości spożywać pieczywo najlepiej pełnoziarniste.
Jeżeli masz jakieś pytania lub wątpliwości skontaktuj się z naszym dietetykiem.
Kontakt: info@proszezdrowie.pl / 790 222 354
Źródła:
- Ewa Dąbrowska, „Ciało i ducha ratować żywieniem”
Książka dr Ewy Dąbrowskiej szczegółowo opisuje zasady diety warzywno-owocowej oraz daje praktyczne porady dla początkujących. Autorka omawia, jak prawidłowo przygotować się do diety, na co zwrócić uwagę podczas jej stosowania oraz jak bezpiecznie zakończyć post. To podstawowa pozycja dla każdego, kto chce rozpocząć dietę dr Dąbrowskiej z odpowiednim przygotowaniem. - Anna Ciesielska, „Filozofia zdrowia”
Książka Anny Ciesielskiej skupia się na naturalnych metodach zdrowotnych, w tym na dietach oczyszczających takich jak dieta dr Dąbrowskiej. Autorka omawia zasady diety, jej korzyści zdrowotne oraz wpływ na organizm. Książka zawiera również praktyczne porady dotyczące zdrowego stylu życia i wskazówki dla osób rozpoczynających dietę. - Beata Sokołowska, „Alkaliczny styl życia. Zasady, praktyka, przepisy”
Książka Beaty Sokołowskiej oferuje wgląd w różne diety prozdrowotne, w tym dietę dr Dąbrowskiej. Autorka przedstawia korzyści zdrowotne wynikające ze stosowania diety oraz praktyczne porady dla początkujących, takie jak przygotowanie do diety, eliminacja niezdrowych produktów oraz wskazówki na temat tego, jak radzić sobie z trudnościami na początku diety.